Internet to narzędzie, które ma bardzo dużo zastosowań, pozwala na rozwój dzieci i rodziców. Internet daje nam wiele możliwości kiedy jesteśmy świadomi, jeżeli wiemy gdzie wchodzić, jak korzystać. Żyjemy w czasach, w których ciężko uniknąć dostępu do Internetu, ważne jest, aby wspierać swoje dzieci w w odkrywaniu tego narzędzia. Musimy mieć świadomość, że Internet może być wykorzystywany również w zły sposób.
„Internet to miejsce pełne informacji i dobrej rozrywki, w rękach niektórych osób zmienia się w bardzo niebezpieczne narzędzie.”
Zatem co zrobić, aby nasze dzieci były bezpieczne?
Warto ustalić z dzieckiem/nastolatkiem zasady korzystania z Internetu. Zasady powinny być ustalone wspólnie z młodym człowiekiem – wówczas jest szansa na większy sukces. Zasady powinny być dostosowane do możliwości rodziny. Bardzo ważne, aby wszystkie osoby, które mieszkają w domu przestrzegały ustalonych zasad, bo to właśnie my dorośli dajemy dzieciom przykład, one nas naśladują. Najlepszą formą uczenia bezpieczeństwa jest rozmowa na temat zagrożeń. Ważne, aby stale nawiązywać z dzieckiem relację, spędzać wspólnie czas, to daje również dzieciom świadomość, że rodzice są blisko i można się do nich zwrócić w przypadku trudności. Należy przypominać w celu uświadomienia, że w internecie wszystko zostaje. Istotne jest również wyposażenie dziecka w umiejętności krytycznego spojrzenia na treści online, zrozumienia, że to co pojawia się w internecie bardzo często jest wyselekcjonowane, pokazuje jakiś najlepszy fragment życia.
Przy ustalaniu zasad warto zwrócić uwagę na: czas korzystania przez dziecko/nastolatka z sieci, dostęp (najmłodsze dzieci nie powinny korzystać samodzielnie z wyszukiwarek, portali społecznościowych itp.), prywatność (dzieci nie powinny samodzielnie publikować treści online, szczególnie prywatnych informacji, filmów i zdjęć), informowanie (umów się ze swoim dzieckiem, że za każdym razem, gdy trafi na nieodpowiednie treści lub coś je zaniepokoi, natychmiast Cię o tym poinformuje).
Można także skorzystać z takich rozwiązań technicznych, które np. podczas odwiedzania stron internetowych blokują nieodpowiednie dla najmłodszych treści.
Wpływ mediów na zdrowie psychiczne i fizyczne?
Internet może mieć negatywny wpływ na rozwój poznawczy, emocjonalny oraz psychiczny dziecka. Im więcej negatywnych, agresywnych treści oglądamy w dzieciństwie, tym częściej w dorosłym życiu możemy np. prezentować bardziej agresywne postawy. Obecność urządzeń oraz korzystanie przed snem może działać stymulująco i wpływać na sen. Internet może obniżać samoocenę – poprzez porównywanie się do pięknych zdjęć, obniżać nastrój - wyidealizowanej codzienności. Może występować chwiejność emocjonalna w zależności od reakcji innych np. dużo lików lub mało. Trudności z koncentracją uwagi.
Korzystanie z mediów w nadmiarze wpływa również na rozwój
emocjonalny, ponieważ bardzo często gry czy też programy telewizyjne zawierają dużo
przemocy, wulgaryzmów, agresji. Mogą one wywoływać w dziecku poczucie strachu, ponieważ
nie potrafi ono jeszcze oddzielić świata wirtualnego od rzeczywistego. Mogą pojawić się
koszmary nocne, bóle głowy, apatia lub nadmierna pobudliwość. Dziecko, które nie potrafi
jeszcze filtrować informacji przeznaczonych dla niego od takich, które są tylko dla dorosłych
może łatwo trafić na strony, które zawierają niebezpieczne treści.
Mają one negatywny wpływ na jego psychikę i rozwój emocjonalny. Dziecko, nieświadomie
może również stać się ofiarą uwodzenia online tzw. groomingu albo przemocy rówieśniczej tzw.
cyberprzemocy (straszenia, szantażowania, ośmieszania w sieci). Coraz częściej kontakty
społeczne „twarzą w twarz” zostają zastąpione przez relacje wirtualne za pomocą portali, czatów,
smsów. Dzieci nie uczą się wchodzenia w relacje, nie potrafią wspólnie bawić się, nie adaptują
się do grupy. Wybierają aktywności, które nie wymagają drugiej osoby i bezpośredniego
kontaktu z nią. Sprawia to, że nienauczone za młodu relacji interpersonalnych również
w dorosłości będą miały z nimi kłopot.
Co zrobić, gdy dziecko padło ofiarą np. cyberprzemocy lub nie radzi sobie z emocjami w wyniku np. gier?
Często trudno się, że dziecko jest np. w sytuacji cyberprzemocy. Może to być trudne do zauważenia natomiast może pomóc nam w tym obserwacja swojego dziecka. Często musimy opierać się na tym co widzimy – np. pojawiają się niepokojące zachowania.
Jeśli zauważymy, że dziecko jest „nieswoje”, zachowuje się inaczej niż zazwyczaj np. wykazuje postawy agresywne, używa słów, których do tej pory nie używało, zaczyna się czegoś bać, wówczas powinno się interweniować. Przede wszystkim ważne, aby porozmawiać z dzieckiem, nie bagatelizować, nie zbywać poprzez słowa np. nie przejmuj się itp. Rozmowa ma dać wsparcie oraz dowiedzieć co się dzieje. Ważne, aby powiedzieć, że nikt nie ma prawa nas krzywdzić.
W naszej szkole będą prowadzone Lekcje Higieny Cyfrowej w ramach programu edukacyjnego Fundacji „Instytut Cyfrowego Obywatelstwa". W jego ramach regularnie będą poruszane tematy związane z higieną cyfrową i nauka korzystania z nowych technologii w sposób bezpieczny dla zdrowia i rozwoju.
Tego typu edukacja może się udać tylko przy zaangażowaniu rodziców. Zachęcamy do rozmów z dziećmi i we wspieraniu ich w dobrych nawykach.
Sandra Wujec - szkolny psycholog